الزام به تمکین زوجه + راهنمای کامل آن

معنی تمکین چیست ؟

تمکین در لغت به معنی تن دادن است و در تعبیر حقوقی به قیام زن برای ادای وظایف زوجیت در مقابل شوهر، تمکین گفته می‌شود. مطابق با ماده ۱۱۰۲ قانون مدنی، به محض انعقاد عقد نکاح، روابط زوجیت بین طرفین ازدواج امکان‌پذیر می‌شود و زوجین در برابر همدیگر دارای حقوق و تکلیف خواهند بود.

انواع تمکین کدامند

به صورت کلی تمکین به دو نوع تمکین عام و تمکین خاص تقسیم می‌شود که در ادامه به آن‌ها پرداخته شده است.

تمکین عام

زن باید در منزلی زندگی کند که شوهر انتخاب می‌کند و البته آن منزل می‌بایست متناسب با شان زوجه باشد. در واقع این بدان معناست که مرد باید به زن دسترسی داشته باشد، مگر این که در عقد نامه حق انتخاب مسکن به زن سپرده شده باشد. در غیر این صورت باید پس از انتخاب مسکن، تمکین عام از شوهر داشته باشد تا ناشزه محسوب نشود.

تمکین خاص

تمکین خاص به معنی برقراری رابطه خاص جنسی و زناشویی متعارف است. و ناظر به اطاعت پذیری زن از مرد در مسائل جنسی به طور متعارف است. که در واقع تمکین جنسی است.

دادخواست الزام به تمکین چیست ؟

در موارد عدم تمکین زوجه، زوج یا وکیل او باید اقدام به ثبت دادخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی کند. دادگاه خانواده در محل اقامت زوجه تشکیل می‌شود و بهتر است قبل از تقدیم دادخواست، شوهر اظهارنامه‌ای مبنی بر لزوم تمکین برای زن ارسال کند. زوج باید اثبات کند که مقدمات تمکین مثل تهیه مسکن متناسب زوجه و اثاث البیت را فراهم کرده است.

پرونده الزام به تمکین شامل دو مرحله است و هر یک از زوجین می‌توانند در مدت ۲۰ روز از رأی بدوی اعتراض کنند. پس از قطعیت حکم و صدور رأی به نفع شوهر، باید درخواست صدور اجرائیه از دادگاه ارائه شود.

ایجاد فشار فیزیکی برای آوردن زوجه به خانه شوهر مجاز نیست و در صورت عدم تبعیت زوجه، او ناشزه محسوب می‌شود و شوهر می‌تواند از مزایای آن بهره‌مند شود. طبق ماده ۱۱۰۸ قانون مدنی، زن بدون مانع مشروع از ادای وظایف زناشویی مستحق نفقه نخواهد بود.

• محمد مهاجری وکیل پایه یک دادگستری و کارشناس حقوقی صدا و سیما است. این وکیل از بهترین وکلای استان تهران بوده و بیش از 10 سال سابقه وکالت دارد. در صورت نیاز می‌توانید برای پرونده‌های حقوقی خود از این وکیل مشاوره بگیرید.

الزام به تمکین در دوران عقد

در قوانین ایران، برای زوجه باکره حقی به نام حق حبس تعریف شده است. این حق به این صورت عمل می‌کند که در صورتی که زوجه باکره بخواهد از حق حبس خود استفاده کند، می‌تواند به دادگاه اعلام کند که تا زمان پرداخت کامل مهریه، تمکین نخواهد کرد. در این حالت، قاضی می‌بایست درخواست الزام به تمکین زوج را رد کند.

به یاد داشته باشید که اگر زوجه، حتی اگر باکره باشد، تمکین عام از زوج کرده باشد، نمی‌تواند به حق حبس خود استناد کند. این موضوع بر اساس رویه قضایی دادگاه‌های خانواده و استنباط از رأی وحدت رویه ۷۱۸ تاریخ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۹۰ هیئت عمومی دیوان عالی کشور است.

موارد موجه عدم تمکین زوجه (زن)

1. اگر زن در زمان عادت ماهانه یا پس از زایمان (نفاس) باشد، می‌تواند از برقراری رابطه زناشویی با همسر خود خودداری کند.
2. اگر شوهر به بیماری‌های مقاربتی مبتلا شود، طبق ماده ۱۱۲۷ قانون مدنی، زن حق دارد از تمکین خاص پرهیز نماید. این ماده بیان می‌کند که: «در صورتی که شوهر پس از عقد به یکی از بیماری‌های مقاربتی دچار شود، زن حق دارد از نزدیکی با او اجتناب کند و این عدم تمکین مانع بهره‌مندی از نفقه نخواهد بود.»
3. زوجه باکره نیز می‌تواند از حق حبس خود استفاده کند، به شرط آنکه تمکین عام نکرده باشد. اگر زن بتواند ثابت کند که بودن در کنار شوهر ممکن است به او آسیب جسمی، مالی یا خدشه به حیثیت‌اش وارد کند، طبق ماده ۱۱۱۵ قانون مدنی، او می‌تواند مسکن مستقل انتخاب کند. این ماده تصریح می‌کند که اگر حضور زن در منزل شوهر موجب ترس از آسیب شود، دادگاه اجازه بازگشت به منزل شوهر را نخواهد داد و تا زمانی که زن در بازگشت به منزل مزبور معذور باشد، نفقه به عهده شوهر خواهد بود.
4. در صورت عدم تامین منزل مناسب برای زن، بررسی الزامات مربوط به تهیه مسکن توصیه می‌شود.

آثار عدم تمکین زوجه

۱. عدم تعلق نفقه به زن ناشزه.
۲. امکان افزایش موفقیت مرد برای ثبت درخواست ازدواج مجدد.
۳. از بین رفتن شرط تنصیف دارایی در صورتی که مرد درخواست طلاق دهد.
۴. دشواری‌های زیاد در روند طلاق یک‌طرفه از سوی زوجه در صورت محکومیت در دعوی الزام به تمکین.

الزام به تمکین صوری چیست ؟

دعوای الزام به تمکین صوری یکی از انواع دعاوی است که به طور معمول توسط زوج علیه زوجه مطرح می‌شود. هدف اصلی این دعوی جلوگیری از پرداخت نفقه به زوجه است. در اینگونه پرونده‌ها، معمولاً زوج اقدام به فراهم کردن یک مسکن به صورت صوری و نمایشی می‌کند تا بتواند زوجه را ملزم به بازگشت به آن منزل نماید.

این اقدام از سوی زوج به این دلیل صورت می‌گیرد که به طور فرضی وجود یک منزل، دلیل قانونی برای الزام زوجه به تمکین فراهم کند. اما به دلیل احتمال اینکه زوجه به دلیل عدم علاقه یا سایر مسائل شخصی از بازگشت به آن خانه امتناع کند، او به عنوان زوجه ناشزه محسوب می‌شود و در نتیجه دیگر حق نفقه از وی ساقط می‌گردد.

این دعوی می‌تواند تبعات حقوقی و اجتماعی زیادی برای هر دو طرف به همراه داشته باشد، چرا که عدم تمکین می‌تواند بر روابط خانوادگی و همچنین وضعیت مالی زوجه تأثیرگذار باشد. به همین دلیل، دعاوی الزام به تمکین باید با دقت و در نظر گرفتن تمامی جوانب حقوقی و اخلاقی آن بررسی شوند.

جمع‌بندی

اقدام به دادخواست صوری جهت الزام به تمکین یکی از راه‌های فرار از پرداخت نفقه توسط مردان است که البته این امر توسط وکیلی که در زمینه خانواده مجرب است قابل پیگیری و رد کردن است. در صورتی‌که در این زمینه سوالی دارید می‌توانید آن را از طریق فرم زیر مطرح نموده و یا با شماره ۰۹۱۰۸۵۹۵۶۱۰ (وکیل محمد مهاجری) تماس بگیرید.